Kripto paralara ilgi göstermenize rağmen kripto para terimleri ile ilgili bir bilginiz yoksa mutlaka bu sözlüğü incelemelisiniz.
Haberde Ne Var?
A harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
“Mutlak Avantaj” anlamına gelmekte olup; bir tarafın, diğer tarafa özel bir mal veya hizmet üretme/sağlama ya da verimlilik konusunda doğrudan bir avantaja sahip olduğu bir ekonomi kavramıdır.
Açık Kaynak
Dileyen herkesin üzerinde çalışıp değiştirebileceği, katkı sağlayabileceği, ücretsiz bir yazılım türüdür.
Ad Hoc
Genel tanımı “geçici” anlamına gelmekte olup modern İngilizcede “özellikle bunun için” anlamına gelen Latince kökenli bir cümledir. Belirli bir sorun veya çözümün gelecekteki uygulamalarda kullanılacak varsayılan çözüm olarak görülmemesi gerektiğini belirtir.
Address
Kripto para göndermek veya almak için kullanılan alfanümerik karakterlerden (genellikle 30’dan fazla) oluşan diziye verilen isimdir. Her kripto para, blok zincirinde nerede bulunduğunu tanımlayan benzersiz bir adrese sahiptir.
Agreement Ledger
Anlaşma Defteri. İki veya daha fazla tarafın eşleşmeye ulaşmak için kullandığı dağıtık bir defterdir.
Airdrop
Ücretsiz token veya coin dağıtılmasına verilen isim. Belirli koşullara bağlı olabillir ya da sürpriz bir şekilde cüzdanıza gönderilebilir.
Akıllı Sözleşme
Akıllı Sözleşme. Ethereum blok zincirine dağıtılan paranın nasıl aktığı ile doğrudan etkileşime giren bir kod anlamına gelir. Basit bir ifadeyle, normal bir işlem A’dan B’ye para göndermenize izin verir. Akıllı sözleşmeler, C’nin gerçekleşmesi koşuluyla A’dan B’ye para göndermenizi sağlar.
Akümülasyon
Fiyatın belli bir süre boyunca yatay seyretmesi, konsolidasyon.
Algoritma (Algorithm)
İstenilen bir sonucu elde etmek için bilgisayar yazılımı tarafından kodlanan ve uygulanan matematik talimatları.
Alım Duvarı
Mevcut alım noktaları anlamına gelir. Grafikte gösterimi duvarlara benzer. Bir kripto para birimi belirli bir değere ulaştığında satın almak için büyük bir limit emri verildiğinde, bu bir alım duvarıdır.
Alış Fiyatı
Alıcının bir varlık karşısında ödemeyi kabul ettiği fiyattır.
Alpha
Alfa, temel bir yazılım veya ürün sürümünün ilk aşamasıdır. Bu aşamada yazılım, üretim ve geri bildirim döngüsü başlatarak çeşitli testlere gönderilir. Geliştirici ekipleri için dönüm noktası olup kullanıcıların dahil olması yazılımın etkinliği ve kalitesi hakkında daha fazla bilgi sağlar. Yazılım geliştirme şirketleri, ürünlerinin ilk aşamasını, herhangi bir kullanıcının Github gibi bir web sitesine girebildiği açık alfa olarak seçebilir ve yeni çıkan ürünü denemek için kaynak kodu indirebilir. Diğer bir seçenek, ürüne yalnızca sınırlı sayıda seçilen kullanıcının erişmesine ve test etmesine izin verilir.
Altcoin
Alternatif coin anlamındadır. Bitcoin’e alternatif olarak çıkmış kripto para birimlerinin tümüne verilen isimdir. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
AML (Anti-Money Laundering)
Kara Para Aklamanın Önlenmesi anlamındadır.
ANN (announcement)
Anons, duyuru. İngilizce “announcement” sözcüğünün kısaltılmışıdır.
API (Application Programming Interface),
iki uygulamanın birbiriyle konuşmasına olanak tanıyan bir yazılım aracısı olan Uygulama Programlama Arayüzü’nün kısaltmasıdır. Uygulamanın sahip olduğu yeteneklerin dışarıdan izin verilen sınırlandırmalar dahilinde kullanılabilmesini sağlar.
Arbitraj
Farklı borsalardaki kripto paralar arasında oluşan fiyat farklılıklarından kar sağlamak amacıyla alım satım işlemi yapmaktır.
ASIC (Application-specific integrated circuit)
Sadece madencilik yapmak için üretilmiş elektronik çiptir. Madencilik için kullanılan işlemcilere nazaran daha hızlı ve ucuzdur.
ASIC Miner
Madencilikte kullanılan işlemci veya ekran kartı gibi donanımların aksine sadece kripto para madenciliği için üretilmiş, ASIC çip kullanan düşük elektrik tüketimli ve hızlı üretim gücüne sahip cihazdır.
Ask (Price)
Satış Fiyatı. Satıcının bir varlığa karşı istediği fiyattır.
ATH (All time high)
Bir kripto para fiyatının ulaştığı en tepe nokta, kendi rekoru.
ATL (All time low)
Bir kripto para fiyatının gördüğü en düşük fiyat.
Atomic Swap
İnsanların, kripto para birimini, satın alma veya satmaya gerek kalmadan, geçerli oranlarda, doğrudan ve uygun maliyetli bir şekilde, değiştirmesine izin veren bir yol.
Attack
Saldırı. Blok zincirindeki madencilik veri işleme gücünün yarısından fazlasının tek bir kişi veya grup tarafından yönetilebilmesi durumunda, bu gücü kötü amaçla kullanmasına verilen isimdir.
Attestation Ledger
Tasdik defteri, bireysel işlemlere dair kanıt sağlamak için tasarlanmış bir hesap defteridir. Genellikle bir finansal işlemin gerçekleştiğini “doğrulamak” veya işlemlerin veya ürünlerin gerçekliğini kanıtlamak için kullanılır.
Ayı
Finansal piyasalarda fiyatları düşürme eğilimi olan
Ayı Piyasası
Belirli dönemlerde düşen fiyatın hakim olduğu piyasaya verilen isim.
Ayı Tuzağı
Fiyatın düşme eğilimi gösterip aniden yükseliş trendine geçmesi ve yatırımcıları satış tuzağına düşürmesidir.
B harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
BagPortföy
Yatırımcının elinde tuttuğu coin toplam değeridir.
Bag Holder
Bir veya birçok coini cüzdanında bulunduran yatırımcı.
Balina
Büyük yatırımcı. Elinde yüksek meblağ bulunan kişiler bu avantajlarını marketi en çok kar edebileceği şekilde manipüle etmek için kullanır.
Basis Point
Baz Puan. Faiz oranlarındaki değişimi ifade eden bir ölçüm birimidir. Virgülden sonraki dördüncü haneye karşılık gelir (0,0001). 100 baz puanlık değişim %1’lik değişime karşılık gelir.
Bear
Piyasayı düşürme eğilimi olan
Bear Market
Belirli dönemlerde düşen fiyatın hakim olduğu piyasaya verilen isim.
Bear Trap
Fiyatın düşme eğilimi gösterip aniden yükseliş trendine geçmesi. Fiyatın düşeceğini düşünen ve elindeki varlıkları satan yatırımcıları satış tuzağına düşürmesidir.
Bearish
Fiyatın düşeceği veya düşmeye devam edeceği beklentisi.
Bid (price)
Alış Fiyatı. Alıcının bir varlık karşısında ödemeyi kabul ettiği fiyattır.
Bitcoin İyileştirme Önerisi.
Bitcoin topluluğuna bilgi sağlayan teknik tasarım belgesidir. Yeni önerilen özellikleri, bağlamları ve süreçleri tanımlar. Protokolde önerilen değişiklikler BIP olarak kaydedilir. BIP yazarı, önerdiği iyileştirmeler için geri bildirim ve fikir birliği sağlamaktan, muhalif görüşleri belgelemekten sorumludur.
BTC (Bitcoin)
Merkeziyetsiz ve açık kaynaklı ilk kripto para birimidir. Kısaltması BTC ve Sembolü ฿’dir.. Piyasadaki birçok kripto para BTC paritesine bağlı olarak işlem görür. i
BTM (Bitcoin ATM)
Yerel para biriminiz ile Bitcoin alabileceğiniz ya da Bitcoin satıp yerel para çekebileceğiniz Bitcoin makineleri.
BitLicense (Bit License)
New York Eyaleti Finansal Hizmetler Departmanı (NYSDFS) tarafından oluşturulan ve sağlanan New York’taki kripto para şirketlerine verilen bir işletme lisansı.
Bits
Bitcoin’in bir alt birimi. Bir bitcoin’de 1.000.000 bit vardır.
Block
Blokzincirindeki işlem ve onay verilerini taşıyan veri paketlerine Blok adı verilir. Belirli bir kripto parada en son yapılan işlemlerin blokchain’deki kaydıdır.
Block Explorer
Blokzinciri üstünde gerçekleşen tüm işlemlerin izlenebilmesini sağlayan web sitelerine verilen isimdir. Örneğin https://blockchain.info/ adresi üstünden BTC işlemleri takip edilebilir.
Block Height
Blok zincirine bağlı blok sayısını ifade eder. Örneğin, Height 0, genesis bloğu olarak da adlandırılır.
Block Reward
Bir bloğun şifresinin çözülmesiyle birlikte madencilere verilen ödüldür. Blok ödülü, kripto para birimine göre değişebilir. (BTC için her 210.000 blok çıkarıldığında zorluk seviyesi artmakta ve blok ödülü yarıya düşmektedir.)
Blockchain
Blokzinciri. İlgili kripto paranın tüm işlemlerinin tutulduğu bir nevi muhasebe defteri. Blockchain halka açıktır ve isteyenler verilere erişebilir ve okuyabillir. Bu veriler tek bir merkezde değil, dünya genelinde binlerce farklı sistemde kopya olarak saklanmaktadır.
Blok Ödülü
Bir bloğun bulunmasıyla birlikte madencilere verilen ödüldür. Blok ödülü, kripto para birimine göre değişebilir. (BTC için her 210.000 blok çıkarıldığında blok ödülü yarıya düşmektedir.)
Blok Yüksekliği
Blok zincirine bağlı blok sayısını ifade eder. Örneğin, Yükseklik 0, genesis bloğu olarak da adlandırılır.
Boğa Piyasası
Belirli dönemlerde yükselen fiyatın hakim olduğu piyasaya verilen isim.
Boğa Tuzağı
Fiyatın yükselme eğilimi gösterip aniden düşüş trendine geçmesi. Fiyatın yükseleceğini düşünen ve alım yapan yatırımcıları alım tuzağına düşürmesidir.
BBands (Bollinger Bands)
John Bollinger tarafından geliştirilmiş indikatörün adıdır. Basit hareketli ortalamadan iki standart sapma veya bazı durumlarda üssel hareketli ortalama olarak çizilen bir banttır. Kullanım alanları: Yeni bir trend başlangıcının belirlenmesi, trend yönü, tepe ve dip seviyelerin tespiti, fiyat hareketleri, fiyattaki sıkışma ve fiyat hareketlerinin oynaklığı.
Bonding Curve
Ağ katılımcılarının ortak hedeflere ulaşmasını sağlayan protokol tabanlı bir teşvik sistemi, fiyat ve token arzı arasındaki ilişkiyi tanımlayan matematiksel bir eğridir. Bonding curve, sadece erken benimseyenleri teşvik etmek için bir fiyatlandırma modeli olarak hizmet etmez aynı zamanda fiyat istikrarını sağlamak için de kullanılır.
Borrowing/Lending
Borç Verme/Alma: Belli faiz oranlarıyla varlıklarınızdan pasif gelir elde edebileceğiniz ya da varlıklarınızı teminat göstererek borç alabileceğiniz sistem.
Bots
Kuralları önceden belirli bir algoritmaya dayanarak, alım-satım emirlerini son derece hızlı bir şekilde yürüten otomatik alım-satım yazılım robotları.
Bounty
Belirli görevleri yerine getirme koşuluyla kullanıcıya verilen ödül programı.
Brain Wallet
Kişinin aklında tutabileceği 4,6,8,12, ya da 24 harften oluşan bir şifreyle özel (private) ve genel (public) anahtar üretebilmesi.
Breakout
Formasyon içinde sıkışan fiyatın sert şekilde yukarı veya aşağı yönlü kırılması.
BFA (Brute Force Attack)
Deneme yanılma yöntemiyle yapılan bir siber saldırı türüdür. Otomatik yazılımların, bir kodu veya anahtarı kırmak için çok sayıda olası kombinasyonlar ürettiği ve denemeler yaptığı bir yöntemdir.
BTFD (Buy the F*cking Dip)
Dip seviyeye ulaştığı düşünülen coin için söylenen söz. (Lanet olası dip seviyeye geldi, alım yapın! anlamını taşır)
Bug Bounty
Bilgisayar kodundaki güvenlik açıklarını ve sorunları bulmak için sunulan bir ödül. Bu ödüller, genellikle kripto para şirketleri tarafından, protokoller, borsalar ve cüzdanlardaki güvenlik ihlallerini veya hatalarını olası hacker saldırılarından önce belirlemek için sunulur.
BUIDL
İdeali olan bir düşünce sistemidir. İngilizcede “inşa etmek” anlamına gelen “build”in bilerek yanlış yazılmış şeklidir. Blockchain ve kripto para ekosistemi için “faydalı şeyler inşa et” anlamına gelen “Build Useful Stuff”tan türediği iddia ediliyor. Fikrin temeli şu: Kripto paralara sadece yatırım yapmak, HODL veya para kazanmak için trade etmek yeterli değil; bu ekosistemin gelişmesi ve benimsenmesi için katkı sağlamak da gereklidir.
Bull / Bullish
Piyasa fiyatının yükselişte olduğu düşüncesi.
Bull Trap
Fiyatın yükselme eğilimi gösterip aniden düşüş trendine geçmesi. Fiyatın yükseleceğini düşünen ve alım yapan yatırımcıları alım tuzağına düşürmesidir.
Bulut Madenciliği
Sunucu barındırma, elektrik masrafı gibi kalemlerle ilgilenmeden bu işi sizin için yapan şirketlerden işlemci gücü satın alınarak yapılan madencilik türüne verilen isimdir. Günümüzde eski popülerliğini yitirmiştir.
Burned
Herhangi bir kripto paranın yakılması yani ulaşılamaz ve kullanılamaz hale getirilmesi durumunu ifade eder.
Buy Wall
Mevcut alım noktaları anlamına gelir. Grafikte gösterimi duvarlara benzer. Bir kripto para birimi belirli bir değere ulaştığında satın almak için büyük bir limit emri verildiğinde, bu bir satın alma duvarıdır.
Byzantine Fault Tolerance
Bizans Hata Toleransı. Bizans Generalleri Problemi ile Blockchain ilişkisinde, her bir general bir ağ node’unu temsil eder ve node’ların sistemin mevcut durumu üzerinde mutabakata varması gerekir. Başka bir deyişle, tam bir başarısızlığın önüne geçmek için dağıtılmış bir ağın içindeki katılımcıların çoğunluğunun aynı aksiyon için fikir birliğine varması ve bu aksiyonu uygulamaya koyması gerekir.
Byzantine Generals Problem
Bir grup veya parti içindeki tüm üyelerin, tek bir strateji üzerinde görüş birliğine varmalarını gerektiren iletişime, güvenilemediği veya doğrulanmadığı durumu ifade eder.
C ve Ç harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
Calibra
Libra kripto para biriminin depolanması ve transeriyle bağlantılı dijital bir cüzdan uygulamasıdır.
Candle/Candlestick
Bir coinin ya da varlığın, belirli bir periyotta, en yüksek, en düşük, açılış ve kapanış fiyatlarını barındıran finansal bir grafik türüdür.
CapMarket
Piyasa büyüklüğü anlamını taşır.
Casper Protokol
Ethereum’un konsensüs mekanızmasını değiştirmek için (POW’dan POS’a) , Ethereum blok zinciri üzerinde uygulanması muhtemel bir protokoldür.
Central Ledger
Merkezi defter. Tek bir işletmenin, kontrolünü elinde bulundurduğu tüm finansal kayıtlardır. Bankaların çalışma mantığı bu şekildedir.
Centralized
Merkezi yapı. Az sayıda düğümün(node’ların) tüm ağı kontrol ettiği organizasyon yapısı.
Çevrimdışı Depolama
Kripto para birimlerini internete bağlı olmayan cihazlarda veya sistemlerde saklamak. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Chain Linking
Zincir Bağlama. Her kripto para biriminin kendi blok zinciri vardır. Dijital defter tüm işlem kayıtlarını saklar. Zincir bağlama, bir kripto para biriminin diğer zincire aktarılması sırasında oluşan işlemdir. Bu işlem, iki ayrı blok zincirinde yapılacağından, hedefe ulaşmak için zincirlerin birbirine bağlanmaları gerekir.
Chain Split
Fork’u tanımlamak için kullanılan diğer bir terim.
Chargeback
Ters İbraz. Bir kredi kartı sağlayıcısının, sahte veya ihtilaflı bir işlemdeki zararı telafi edebilmek adına, ilgili tutarı, üye iş yerinden kredi kartına iade talep etmesini ifade eder.
Çifte Harcama
Harcama işlemi sırasında kullanılan kripto paranın iki kez kullanılması durumunda oluşan problemdir. Çok nadir olsa da halen yüzde yüz engellenememiştir.
Circulating Supply
Borsalarda ve insanların elindeki, yani dolaşımda olan miktardır.
Client
Yerel bir bilgisayardan blockchain işlemlerine erişebilen ve bunları işleyebilen bir yazılım. Bunun en yaygın örneği kripto para yazılım cüzdanlarıdır.
Cloud Mining
Sunucu barındırma, elektrik masrafı gibi kalemlerle ilgilenmeden bu işi sizin için yapan şirketlerden işlemci gücü satın alınarak yapılan madencilik türüne verilen isimdir. Günümüzde eski popülerliğini yitirmiştir.
Co-Signer
Bir kripto para cüzdanı üzerinde kısmi kontrol ve erişime sahip kişi veya kuruluş.
Coin
Kripto paralara verilen genel bir isim.
Coinbase
Tüccarlar için ödeme işleme hizmetleri sunan ve borsalardan Bitcoin satın almak için bir aracı olarak görünen bitcoin cüzdan hizmet alt yapısı şirketi.
Cold Wallet / Storage
İnternete bağlanmadan, kripto paraları çevrimdışı saklamak için kullanılan elektronik cüzdanlardır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Confirmation
Onay, teyit. İşlemlerin madenciler tarafından onaylanarak blokzincirine başarılı ve güvenli olarak eklenmesidir. Her kripto para biriminin farklı onay süresi ve farklı sayıda onay ihtiyacı vardır.
Consensus
Fikir birliği. Bir işlem yapıldığında, ağdaki tüm düğümler bunun blok zincirinde geçerli olduğunu doğrularsa, bir fikir birliği vardır.
Consensus Process
Bir işlem yapıldığında fikir birliğine varılabilmesi için blockchain defterini ve süreci korumaktan sorumlu olan düğümleri ifade eder.
Consortium Blockchain
Özel mülkiyete ait ve işletilen, ancak halka açık, şeffaf bir blockchain.
Correction
Düzeltme. Aşırı veya düşük değer biçimlerine uyum sağlamak için, bir kriptopara biriminde veya genel piyasada en az %10’luk (genellikle negatif) bir ters harekettir.
CPU
Bilgisayarın işlemcisine verilen isimdir. Bazı kripto paraların madenciliğinde kullanılmaktadır. Zorluk seviyesi arttığı için BTC için artık tercih edilmemektedir.
Crypto-jacking
Haberi veya izni olmadan, başka birinin bilgisayarının kripto para madenciliği için kullanılması.
Cryptocurrency
Kripto para. Kriptografiye dayalı matematiksel problemleri çözerek üretilen dijital veri.
Cryptography
Bir bilginin istenmeyen kişiler tarafından erişilmesini engelleyebilmek için kullanılan şifreleme tekniğidir. Kriptografi, kripto para işlemlerinde, gizliliği, güvenliği ve doğruluğu sağlar.
Custodial
Gözetim. Kriptopara cüzdanlarına ait özel anahtarların servis sağlayıcı tarafından saklanmasını ifade eder. Bir hesabın açılışında, servisi sağlayan tarafından özel anahtarların tutulması olarak ifade edilir.
Cypher (Cipher)
Bilgileri şifreleyen ve şifresini çözen algoritmaya verilen ad.
D harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
DAC
Merkezi Olmayan Otonom Kooperatifi. Merkezi bir otorite yerine, hissedarlar tarafından kontrol edilen bir organizasyonu ifade eder.
Daemon
Arka plan programı. Arka planda çalışan ve aktive edilmesi için belirli bir olayı veya koşulu bekleyen bir işlemi ifade eder.
DAG (Directed Acyclic Graph)
Yönlendirilmiş döngüsüz grafik. Tek bir yönde ve asla tekrarlamayacak şekilde inşa edilmiş bir yapıdır.
DAICO
Merkezi Olmayan Otonom ilk Para Teklifleri’nin kısaltmasıdır. Vitalik Buterin tarafından önerilen bir tür sermaye artırımıdır. ICO’dan ayıran en belirgin özelliği; ilgili proje ekibi belirli koşulları yerine getirmezse, yatırımcıların fonlarını geri alabilmesidir.
Dalgalı Kur Rejimi
Kurun büyük ölçüde piyasadaki arz ve talep koşullarına göre belirlendiği sistemi ifade eder. Döviz kurlarındaki aşırı oynaklığı ve/veya piyasa temellerinden kopuk hareketleri önlemek amacıyla merkez bankaları döviz alımı/satımı yoluyla piyasaya seyrek olarak ve sınırlı miktarlarda müdahale etmektedir.
DAO(Decentralized Autonomous Organization)
Merkezi olmayan Özerk Organizasyon Kuralları akıllı sözleşmelere yazılmış, bireylerin herhangi bir müdahalesi olmadan kendini yönetebilen, özerk organizasyonlar.
DappDecentralized Application
Merkezi Olmayan Uygulama
DDoS Attack (Distributed Denial of Service Attack)
Merkezi hedefin kaynaklarını tüketmek için bir saldırganın kontrolü altında çok sayıda bilgisayar tekrarlanan isteklerle sisteme aşırı yüklenilerek, internete bağlı bilgisayarın hizmetlerini bozduğu bir siber saldırı türüdür. Bu tür saldırılar bilgisayar veya ağ kaynağını kullanılamaz hale getirmek için yapılır.
Dead Cat Bounce
Büyük bir düşüşten sonra fiyatlarda meydana gelen geçici bir yükselme ya da iyileşme.
Decentralized (decentralised)
Merkezi olmayan. Merkeziyetsiz. Düğümlerin(nodeların), dağıtılmış şekilde, birlikte çalıştığı bir sistemdir.
DEX (Decentralized Exchange)
Kullanıcıların merkezi bir aracı olmadan kripto paraları alıp satabildikleri borsa. Merkeziyetsiz borsa.
Decryption
Şifrelenmiş verilerin çözülmesi.
DeFiDeFi (Decentralized Finance)
Genellikle Ethereum üzerine kurulmuş dijital varlıklara ve finansal akıllı sözleşmelere, protokollere ve merkezi olmayan uygulamalara (DApps) atıfta bulunan merkezi olmayan finans ifadesinin kısaltmasıdır. Daha basit bir ifadeyle, blokzincir üzerine inşa edilmiş ve lego gibi bir araya getirilebilen finansal yazılımdır. DeFi, herkese açık olan ve merkezi otoritelere güvenme ihtiyacını en aza indiren finansal bir sistem oluşturmayı amaçlamaktadır.
Deflation
Para kısıtlaması. Genel olarak piyasada fiyatların belirli bir zaman aralığında sürekli düşüş göstermesi durumudur
Deposit Fee
Bir borsaya TL, Dolar gibi “fiat para” cinsinden kredi kartı, eft, havale ile para yatırdığınızda kesilen ücret, depozito ücreti. Sabit de olabilir, yatırılan para miktarına da bağlı olabilir.
Deterministic WalletDeterministic Wallet
Anahtarları tohum (seed) denilen bir başlangıç noktasından türeten bir cüzdan türüdür. Bu tohuma (seed) sahip olduğunuz sürece, cüzdanları yedekleyebilir ve geri yükleyebilirsiniz.
Devalüasyon
Sabit kur rejiminde, ulusal paranın yabancı paralar karşısındaki değerinin azalmasını ifade eder. Örneğin, bir Türk lirasının bir ABD doları karşısındaki değerinin 2,0 TL’den 2,2 TL’ye düşmesi, Türk lirasının ABD doları karşısında %10 değer kaybetmesi (ABD dolarının değer kazanması) anlamındadır.
Difficulty
Kripto paraya ait blok şifrelemesinin ne kadar zamanda çözülebileceğini gösteren değerdir. Üretim arttıkça zorluk seviyesi de artar.
Difficulty Bomb
Zorluk derecesi anlamına gelmekte olup, ilgili kriptoparanın iş kanıtı için madencilik zorluğundaki önemli bir artışı ifade eder. Bu terim, Ethereum’un katlanarak artan zorluklarına atıfta bulunmak için kullanılır.
Digital Commodity
Dijital Emtia. Elektronik ortamda aktarılan ve belirli bir değere sahip olan maddi olmayan soyut bir varlığı ifade eder.
Digital Copy
Eşler arası bir ağ üzerinden gerçekleşen her onaylanmış Bitcoin işleminin bir kopyasıdır. Dijital kopya, çift harcama sorununu çözmek için uygulanan Bitcoin platformunun güvenlik özelliklerinden biridir.
Digital Signature
Dijital İmza. Transfer işlemlerinde public (açık) ve private (gizli) anahtarları kullanarak adres kaynağını doğrulayan dijital imzaya verilen isimdir.
DipBir
Coin’in belli bir zaman aralığındaki en düşük fiyatıdır.
Distributed Ledger
Birden çok kişi tarafından erişilebilmesi ve kontrol edilebilmesi için birden fazla konumda depolanan defterdir. Kripto dünyasında bu, eş zamanlı olarak kontrol edilebilen, ağda birden fazla düğümde(nodelarda) tutulan blok zincirini ifade eder.
DLT (Distributed Ledger Technology)
Dağıtılmış defterlerin altında yatan teknolojidir. İşlemlerin ve ayrıntılarının aynı anda birden çok yere kaydedildiği bir sistemdir. Geleneksel veritabanlarının aksine, dağıtılmış defterlerin merkezi veri deposu veya yönetim işlevi yoktur.
Distributed Network
Merkezi bir veri merkezi veya otoritesi olmadan işlem gücünün ve verilerin düğümlere(nodelara) yayıldığı bir ağ türüdür.
Divergence
Uyuşmazlık. Sapma. Bir varlığın, fiyatı ve belirli bir göstergenin (örneğin MACD, RSI) ters yönlere doğru yönelmesi durumunda ortaya çıkmasını ifade eder. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Dolphin
Orta miktarda kripto paraya sahip olan bir kişi. Bu kişi balina sınıfına giremez, ancak artık balık olmaktan da çıkmıştır.
Dominance
Bir coinin piyasa değerinin, diğer tüm coinlerin toplam piyasa değeriyle karşılaştırıldığı endekstir. Bitcoin dominance, Bitcoin’in piyasa değerinin, diğer tüm kripto para birimlerinin genel piyasa değeri ile karşılaştırıldığı bir endekstir.
Donanım Cüzdanı
Kripto paraların güvenli bir şekilde depolandığı/saklandığı bir cihaz. Donanım cüzdanları genellikle kripto paraları saklamanın en güvenli yolu olarak kabul edilir. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Double Spending
Harcama işlemi sırasında kullanılan kripto paranın iki kez kullanılması durumunda oluşan problemdir. Çok nadir olsa da halen yüzde yüz engellenememiştir.
Dow Jones
New York Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören dünyanın en büyük 30 şirketinin hisse senetlerinden oluşan bir endekstir.
Dump1
Kripto para biriminin tümünü (veya birçoğunu) satmayı tanımlamak için kullanılan terim. 2. Birçok kişinin aynı anda elindeki coini satmasıyla birlikte, coin fiyatında aşağı yönlü, keskin bir hareketin meydana gelmesi.
Dünya Bankası
1944 yılı sonrasında, Avrupa’nın yeniden imarına yönelik olarak “Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (International Bank for Reconstruction and Development – IBRD)” adı altında kurulan uluslararası bir örgüttür. Daha çok, gelişmekte olan ülkelere uzun vadeli proje kredileri sağlamaktadır. Son yıllarda görev tanımları içine, gelişmekte olan ülkelerin dış borçları ve yoksullukla mücadele kavramları da girmiştir.
Dust transaction
Çok küçük miktarlardaki transferlerdir. Bu işlemlerin blokzincirinde de yer alması veri boyutunu arttırdığı için bir sorun olarak kabul edilmektedir.
Düzeltme
Düzeltme, aşırı veya düşük değer biçimlerine uyum sağlamak için, bir kriptopara biriminde veya genel piyasada en az %10’luk (genellikle negatif) bir ters harekettir.
DYOR (Do Your Own Research)
Kendi araştırmalarınızı yapın anlamına gelir.
E harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Eclipse Attack
Tutulma Saldırısı. Ağdaki eşlerin çoğu kötü niyetli olduğunda ve belirli düğümlerin dürüst düğümlerden bilgi almasını engellemek için ağı tekelleştirdiğinde ortaya çıkan saldırı türünü ifade eder.
Ekonomik Güven Endeksi
Tüketici ve üreticilerin genel ekonomik duruma ilişkin değerlendirme, beklenti ve eğilimlerini özetleyen, tüketici güven göstergesi ile mevsim etkilerinden arındırılmış imalat sanayi (reel kesim), hizmet, perakende ticaret ve inşaat sektörlerine ilişkin güven göstergelerinin ağırlıklandırılarak birleştirilmesinden oluşan bir endekstir.
ELI5
Beş yaşında bir çocuğun bile anlayabileceği kadar basit bir açıklama ile anlat demektir.
Emission
Emisyon Eğrisi, Emisyon Oranı ve Emisyon Çizelgesi olarak da bilinen Emisyon, yeni paraların oluşturulma ve piyasaya sürülme hızıdır.
Encryption
Şifreleme. Bir şifre kullanarak düz metni anlaşılmaz metne dönüştürme.
Enflasyon
Fiyatlar genel seviyesindeki sürekli artış eğilimidir. Enflasyon, tüketici ve üretici fiyat gelişmelerini gösteren ve TÜİK tarafından yayımlanan resmi endeksler ile ölçülmektedir.
EEA (Enterprise Ethereum Alliance)
İşletmeleri, girişimleri, akademisyenleri ve teknoloji satıcılarını Ethereum uzmanlarıyla bir araya getirmeyi ve Ethereum blok zinciri kullanımını yaygınlaştırmayı amaçlayan bir iş birliği projesidir.
ERC (Ethereum request for comments)
Ethereum sisteminde önerilen iyileştirmelerin bir özetidir.
ERC-20
Her Ethereum token’inin uyduğu standart. İşlemlerin öngörülebilir olması için her tokenin davranış biçimini tanımlar. Adresler ve veri erişimi arasında aktarım da dahil olmak üzere tokenlar arasındaki etkileşimleri tanımlayan ortak bir kural listesidir.
ERC-721
2017 yılında tanıtılan ERC-721 token’larının ERC-20 tokenlar’ından farkı kriptopara olarak kullanılamaması ve bu nedenle bir borsada başka bir kriptopara ile değiştirilememesidir. ERC-721 çoğunlukla koleksiyon olarak kullanılır.
Escrow
Aracı, üçüncü taraf. İki kişi arasında yapılan bir işlemde, fonları emanet altında tutan üçüncü taraf.
ETF (Exchange Traded Fund)
Borsa Yatırım Fonu. Hisse senetleri, tahviller ve kriptopara birimleri gibi bir varlık sepetini izleyen, ancak tek bir hisse senedi gibi işlem gören bir fonu ifade eder.
Ether
Ethereum blokzincirinin para birimidir. Ağdaki insanlar tarafından ödeme yapmanın yanında kod yürütmek için de kullanılır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
EIP (Ethereum Improvement Proposal)
Ethereum Geliştirme Önerileri. Ethereum platformu standartlarını tanımlar. Temel protokol özellikleri, istemci API’leri ve sözleşme standartları gibi.
Eurobond
Çıkaran ülkenin veya kuruluşun, kendi ulusal para birimi dışındaki bir para birimi üzerinden ihraç ettiği menkul kıymetlerdir.
Exchange
Kripto para varlıklarının alım satımı yapılan merkezi borsa platformlarıdır.
F harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Faiz Oranı
Üretim faktörlerinden sermayenin elde ettiği getiridir. Diğer bir ifade ile paranın kullanım bedelidir.
Faucet
Reklam ve tanıtım için kullanılan ve karşılığında çok düşük miktarlarda kripto para veren servislerdir.
Fiat Currency
Devletler tarafından kontrol edilen ve basılan para birimlerine denir.
Finansal Okuryazarlık
Bir bireyin kişisel bütçesini yönetme sürecinde etkin ve bilinçli kararlar alabilmesini sağlayan temel finansal bilgiye sahip olması ve bu kararları uygulayarak bireysel ve toplumsal finansal refahı artırma yetisidir.
Fish (Minnow)
Çok cüzi miktarlarda kripto paraya sahip kişiler.
Flippening
Piyasa değeri bakımından Ethereum’un Bitcoin’i geçmesi ve en değerli kripto para olması durumu.
FOMO (Fear of missing out)
Bir kripto para fiyatının yükselmesiyle hissedilen, fırsatı kaçırma korkusudur.
Fork
Blokzinciri kaynak kodunda bir iyileştirme yapılması ve bu geliştirmenin iki farklı koldan devam edilmesiyle ortaya çıkan durumdur. Bu çatallanmadan sonra işlemler farklı blokları çıkarmaya başlarlar. Örneğin Bitcoin ve Bitcoin Cash gibi.
Formal Verifıcation
Resmi Doğrulama. Kriptografik algoritmaların ve blokzincir mekanizmalarının, belirli özelliklerini sağlamak için, matematiksel olarak kesin kanıtlar kullanmayı ifade eder.
Formasyon
Fiyat verilerinin grafik üzerinde belirli şekillere bürünmesi. Flama, bayrak, takoz vb.
FPGA
Alan programlanabilir geçit dizilimi, imal edildikten sonra özel fonksiyonları ile konfigüre edilebilir bir işleme çipidir.
Freicoin
Ekonomist Silvio Gessell tarafından açıklanan serbest enflasyon ilkelerine dayalı bir kripto para birimidir.FUD (Fear uncertainty and doubt)
Marketteki fiyatların düşeceği düşüncesiyle oluşan tedirgin olma durumu.
FUDster
FUD’u yayan kişi
Full Node
Doğrulama yaparken başka bir düğüme ihtiyaç duymadan işlem yapabilen, blokzincirinin tamamının kopyasına sahip düğümdür. Genellikle madencilik yapılabilmesi için ihtiyaç duyulur.
FA (Fundamental Analysis)
Temel analiz. Bir varlığın (coin’in) piyasa değerinin ne olduğunu anlamak için, politik, ekonomik ve sosyal veriler gibi tüm verileri göz önünde bulundurarak araştırma yapmaktır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
G harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Gas
Bir transferin gerçekleşebilmesi için ethereum ağı tarafından ne kadar işlemin gerekli olduğunun ölçümü. Başka bir adrese ether göndermek gibi basit işlemler genellikle çok fazla “gas” gerektirmez. Akıllı bir sözleşme yapmak gibi daha karmaşık işlemler daha fazla gaz gerektirir.
Gas Limit
Gaz Sınırı anlamına gelmektedir. Ethereum platformunda, kullanıcının bir işlem için harcamak istediği maksimum gaz miktarını ifade eden bir terimdir.
Gas Price
Gas Fiyatı.Bir işlemde her bir “gas” ünitesi için harcanacak ether miktarı. İşlemi gerçekleştiren, işlemin gas fiyatını seçer ve öder. Daha yüksek gas fiyatlarına sahip işlemlere, şebeke tarafından öncelik verilmektedir.
Gayri Sâfî Milli Hâsıla
Bir ülke vatandaşlarının bir dönem içinde ürettiği katma değerdir.
Gayri Sâfî Yurt İçi Hâsıla
Bir ülkenin sınırları içinde bir dönemde üretilen katma değerdir.
Genesis Block
Blockchain (blok zincir) de bulunan ilk bloktur.
Gigahashes/sec
Ölçülen milyarlarca sağlayıcılardan, saniyedeki olası sağlama girişimlerinin sayısıdır.
Git
Hıza odaklanmış dağıtılmış bir revizyon kontrolü ve kaynak kodu yönetim sistemidir. Yazılım geliştiricilerinin dünyanın herhangi bir yerinden, uzaktan ekip olarak birlikte çalışmasını sağlar. Git ücretsiz bir yazılımdır.
GitHubGIT
revizyon kontrol sistemini kullanan projeler için web tabanlı bir hosting hizmetidir.
Goxxed
Sözcük, birçok kişinin teknik olarak sorunlarla karşılaştığı bir bitcoin borsası olan MtGox’tan geliyor. Goxxed terimi, teknik sorunlardan etkilenmeyi ifade eder.
GPU
Grafik işleme birimi bir başka deyişle bilgisayarın ekran kartıdır. Bilgisayar işlemcilerinden daha hızlı olduğu için kripto para madenciliğinde yaygın olarak kullanılır.
Gwei
Ether içeren transferlerde gas maliyetinin tanımlanmasında kullanılır. Gwei, Ether (Ethereum para birimi) cinsidir. Gaz fiyatları çoğunlukla Gwei’de ölçülür. 1 Ether = 1 milyar (1.000.000.000) Gwei etmektedir.
H harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Hack/Hacking
Bilgisayar korsanlığı. Başka bir bilgisayarı veya bilgisayar sistemini yetkisiz bir şekilde değiştirmek, çökertmek veya bilgi çalmak.
Hal Finney
İlk Bitcoin transfer edilen kişi. Kendisinin Satoshi Nakamoto olduğunu iddia edenler de mevcut.
Halving
Yarılanma. Koin madenciliğinde verilen ödülün belirli durumlarda yarıya düşürülmesi. Bitcoin için her 210.000 blokta bir (yaklaşık 4 senede bir) blok ödülü yarıya düşürülmektedir.
Hard Cap
Bir ICO sürecinde toplanmak istenen maksimum yatırım miktarıdır. Hardcap’e ulaşıldığında ICO sona erdirilir ve daha fazla yatırım alınmaz.
Hardfork
Bir kripto para projesinin yazılımında, orijinal versiyon ile uyumsuz olacak şekilde yapılan değişikliklerdir. Hardfork’lar bazen tarafların fikir birliğiyle bazen de projeye muhalif olanların eliyle gerçekleşir. İkinci seçenek durumunda ortaya iki farklı blockchain ve kripto para çıkar. Kullanıcılar -kendilerince- doğru yolda olduğuna inandıkları bu iki blockchain yapısından birini tercih ederler.
Hardware wallet
Kripto paraların güvenli bir şekilde depolandığı/saklandığı bir cihaz. Donanım cüzdanları genellikle kripto paraları saklamanın en güvenli yolu olarak kabul edilir. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Hash
Bir metni şifreleyerek farklı uzunlukta, farklı bir değer elde etmeyi sağlayan kriptografik yöntemdir.
Hashgraph
2016 yılında Swirlds’in kurucu ortağı ve CTO’su Leemon Baird tarafından geliştirilen dağıtılmış bir defter teknolojisidir. Blockchain’den farklıdır ve güvenlik, hız ve adil olma problemlerini çözmeyi hedefler. “Yeni Nesil Blockchain” olarak adlandırılabilir. Platformu saldırılara karşı güvence altına alabileceklerini düşündükleri, zaman uyumsuz bir Bizans Hata Toleransı konsensüs algoritmasıdır. Madencileri işlemleri doğrulamak için kullanmaz ve zaman sıralı işlemler için bloklar halinde paketlemeden yönlendirilmiş asiklik grafikler kullanır.
Hashing
Herhangi bir uzunluktaki bir girdiyi sabit uzunluktaki bir çıktıya çevirmeyi ifade eden bir şifreleme terimidir. Girdide yapılan en ufak değişiklik (düzenlenmiş bir işlem gibi) çıktıyı büyük ölçüde değiştireceğinden insanları dolandırıcılık girişimi konusunda uyarır.
Hashrate
Özet oranı anlamına gelmektedir. Madencilikte, belli bir süre içinde çözebileceği işlem sayısını ifade etmek için kullanılan orandır. Kripto madencisinin her saniye gerçekleştirebileceği hash sayısını ifade eder. Hash Power olarak da bilinir. Sürekli çalışmak içi ağ tarafından tüketilen hesaplama gücü miktarı için bir ölçüm birimiyle ifade edilir. Bir bilgisayarın hash hızı, bir saniyede üretilen hash miktarına bağlı olarak KH/s, MH/s, GH/s, TH/s, PH/s veya EH/s cinsinden ölçülebillir.
Hazine Bonosu
T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan bir yıldan kısa vadeli borçlanma senetleridir.
H&S (Head and Shoulder)
Türkçesi OBO, omuz, baş, omuz formasyonu olarak adlandırılır. Yükselişte olan bir trendin sonuna gelinmiş olabileceğini gösteren teknik bir formasyondur. 3 tepe noktasından oluşur. Oluşan 2. tepe(baş), solunda(omuz) ve sağında(omuz) kalan tepe noktalarından genellikle daha üst seviyededir. 1.(Sol omuz) 2.(Baş) 3.(Sağ omuz) tepelerinin düzeltmelerinde gerçekleşen dip noktaları düz bir çizgi ile birleştirdiğinizde boyun çizgisini elde edersiniz. Formasyon, bu üç tepenin oluşumu ve boyun çizgisinin aşağı yönlü kırılmasıyla gerçekleşmiş sayılır.
Hibrit PoW / PoSHibrit PoW / PoS,
Ağdaki konsensüs algoritmaları olarak hem PoS’a, hem de PoW’a izin verir. Bu yaklaşım, PoW konsensüsünün güvenliğini ve PoS’un yönetişim ve enerji verimliliğini bir araya getirmeyi amaçlamaktadır.
Hidden CapI
CO sürecinde toplanmak istenen toplam yatırım miktarının gizlenmesidir. Koşulları ve sınırları yalnızca geliştirme ekibi tarafından oluşturulur ve bilinir. Amaç, varlıklı yatırımcıları büyük miktarlarda para yatırmaktan vazgeçirmek, küçük yatırımcılara da şans vermektir.
HODL
İngilizcede “tutmak” kriptoda ise portföydeki coin’i satmamak anlamına gelen hold sözcüğünün yanlış yazılmış şeklidir. Bir coin’i satmadan beklemek, fiyat artış beklentisiyle elde tutmaktır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Honeypot
Bilgi sistemlerine yetkisiz erişimi tespit etmek veya önlemek için kullanılan bir mekanizmadır.
Hosted Wallet
Özel anahtarlarınızın güvenilir bir üçüncü taraf servis sağlayıcılar tarafından çevrimiçi olarak saklandığı cüzdanlardır. Coinbase, Binance veya Bittrex gibi borsalar örnek olarak verilebilir.
Hot Storage/Wallet
Sıcak depo/cüzdan, internete bağlı, çevrimiçi cüzdanlar veya depolardır. Masaüstü, mobil ve bulut üzerinden çalışan online cüzdanlar sıcak kripto para cüzdanlarıdır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Hype
Fiyatların haber veya söylentilerle şişirilmesi durumudur.
Hyperledger
Sektörler arası blok zincir teknolojilerini ilerletmek için oluşturulan açık kaynak kodlu bir iş birliği girişimidir. Finans, bankacılık, nesnelerin interneti (IoT), tedarik zincirleri, imalat ve teknoloji liderlerinin bir araya geldiği ve Linux Vakfı’nın ev sahipliği yaptığı küresel bir iş birliğidir.
I ve J harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
IBAN (International Bank Account Number)
Uluslararası Banka Hesap Numarası. Para transferlerinin hızlı, hatasız ve az maliyetle gerçekleştirilmesi amacıyla belirli bir standarda göre oluşturulmuş uluslararası banka hesap numarasıdır.
ICO (Initial Coin Offering)
Bir şirketin fon oluşturma amacıyla kendi kripto parasını piyasaya sürerek oluşturduğu kitle fonudur. Genellikle, şirket belli bir miktarda kripto parayı piyasaya sürerek, bu tokenler’den elde ettikleri gelir ile projelerini hayata geçirmeye çalışırlar.
Secondary Market
İkincil Piyasa.Kıymetlerin ilk ihraçları sonrası işlem gördükleri piyasaları ifade eder. T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından ihraç edilen borçlanma senetlerinin ihraç sonrası alınıp-satıldığı Borsa İstanbul, Borçlanma Araçları Piyasası ikincil piyasaya bir örnektir.
Immutable
Değiştirilemez. Özellikle “zaman içinde” değiştirilemediğini tanımlayan bir özellik.
Inflation
Enflasyon, belli bir zaman boyunca fiyatların sürekli yükseliş göstermesi durumudur.
Input
Bir kripto para transferin nereden geldiğini gösteren adrestir.
Instamine
Insta-Mine sözcüklerinin birleşiminden oluşur. Instamining, kripto paraların haksız veya düzensiz bir şekilde dağıtılmasına sebep olan bir süreçtir. İstemeden veya bilerek yapılabilir. Bu yüzden bazı kripto paralar lansmanlarından hemen sonra arz sıkıntısı yaşamıştır. Bunun sebebi yeni piyasaya çıkan coin’lerin üretimi ile ilgili zorluk seviyesini ayarlayamayan kusurlu madencilik algoritmalarıdır.
Inverse Head & Shoulder (IHS)IHS, (Inverse head and shoulder)
Türkçe’de ters omuz baş omuz (tobo) formasyonu olarak adlandırılır. Düşüşte olan bir trendin sonuna gelinmiş olabileceğini gösteren teknik bir formasyondur. 3 dip noktasından oluşur. Oluşan 2. dip(baş), solunda(omuz) ve sağında(omuz) kalan dip noktalardan genellikle daha dip seviyededir. 1.(Sol omuz) 2.(Baş) 3.(Sağ omuz) diplerinin yukarı düzeltmelerinde gerçekleşen tepe seviyelerini düz bir çizgi ile birleştirdiğinizde boyun çizgisini elde edersiniz. Formasyon, bu üç dip noktasının oluşumu ve boyun çizgisinin yukarı yönlü kırılmasıyla gerçekleşmiş sayılır.
IPO(Initial Public Offering)
ICO ile çok benzer bir yapıdadır ancak aralarındaki fark IPO süresince piyasaya sürülen hisselerin mülkiyeti her zaman piyasaya süren firmaya aittir.
JomoJoy Of Missing Out
Kayıp Sevinç. Çoğunlukla, kriptopara fiyatları düştüğünde ya da dolandırıcı bir ICO ortaya çıktığında, kriptoparalarla ilgisi olmayanların mutluluklarını ifade etmek için kullanılan bir söz.
K ve L harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
Kağıt Cüzdan
Kripto para birimini depolamanın bir yoludur. Adresleri ve özel anahtarları doğrudan bir kağıda (veya başka bir malzemeye) yazdırarak yapılır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Kaldıraç
Kaldıraçlı işlem; aracı kurumların uyguladığı ve müşterinin FOREX (veya crypto piyasası) işlemlerinde, yatırım miktarının üzerinde işlem yapabilmesine olanak sağlayan sistemdir. Kaldıraç, küçük bakiyelerle büyük hacimli işlemler açılmasını sağlayan bir araç olmakla birlikte, içerdiği yüksek risk nedeniyle, işlem yaparken doğru bir risk yönetimi stratejisi geliştirmeyi de zorunlu hale getirir.
Kilohashes/sec
Binlerce çıkarım içinde ölçülen, saniyedeki olası çıkarım girişimlerinin sayısıdır.
Kolokasyon
Bir müşterinin telekominikasyon, network, bilgisayar, server vb. sistemlerinin bağlantılarının sağlanması işidir. Borsa İstanbul “kolokasyon hizmeti” vermektedir. Kolokasyon hizmeti ile piyasa katılımcıları kendi sistemlerini Borsa sistemleri ile aynı lokasyonda bulundurma ayrıcalığına sahip olmaktadır. Sistemlerini Borsa İstanbul Birincil Veri Merkezi’ne taşıyan kolokasyon müşterileri en hızlı ve en güvenli şekilde Borsa’ya doğrudan erişebilmektedir. Borsa İstanbul üyeleri, HFT/Algo firmaları, servis sağlayıcı kurumlar ve veri yayın kuruluşları gibi çeşitli piyasa katılımcıları en yüksek hız ile Borsa sistemlerine erişmek için kolokasyon hizmetini tercih etmektedir.
Konsensüs
Fikir birliği. Bir işlem yapıldığında, ağdaki tüm düğümler bunun blok zincirde geçerli olduğunu doğrularsa, bir fikir birliği vardır.
Konvertibilite
Bir ülke parasının, döviz piyasalarında başka bir ülke parası ile serbestçe değiştirilebilmesi ve uluslararası ticari işlemlerde değişim aracı olarak kullanılabilmesidir.
Kriptografi
Bir bilginin istenmeyen kişiler tarafından erişilmesini engelleyebilmek için kullanılan şifreleme tekniğidir. Kriptografi, kripto para işlemlerinde, gizliliği, güvenliği ve doğruluğu sağlar.
Kur Riski
Gelecekte döviz kurunun değerinde yaşanabilecek dalgalanmalar sonucunda varlıklar ve/veya yükümlülüklerde meydana gelebilecek değişikliklerden zarar edilmesi ihtimalini ifade etmektedir. Kur riskinden korunmak için yatırımcıların hem finans hem de mal piyasalarında pozisyon almaları, birden fazla ülkenin finans piyasasına yatırım yapmaları ve türev ürün veya piyasaları kullanmaları gibi yöntemler mevcuttur.
KYC (Know Your Customer)
Yatırımcıların gerçek kimliğini doğrulamak için kullanılan bir prosedür. Bu işlem kara para aklamanın önlenmesine yardımcı olmayı amaçlamaktadır.
Lambo
Bu terim çoğunlukla kripto para birimi yatırımcılarının, yatırımlarında yeterince başarılı olduklarında hayalini kurdukları bir ödül olarak kullanılır. Aslında İtalyan süper otomobil markası “Lamborghini” anlamına geliyor.
Leasing
Finansal Kiralama. İşletmelerin orta vadeli fon ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik kullanılan finansman tekniğidir. Kiracı tarafından seçilip, kiralayan tarafından satın alınan bir malın mülkiyetini kiralayanda, kullanımını ise kiracıda bırakan, kiracı ve kiralayan arasında imzalanan bir sözleşmedir.
Ledger
Muhasebe defteri. Eski ifadeyle defter-i kebir. Blockchain’de bütün işlemlerin (transaction) kaydının tutulduğu yapı. Ledger’daki veriler asla değiştirilemez.
Ledger Nano S
Bitcoin ve altcoin’leri depolama, ödeme alıp gönderme gibi özellikleri olan, üst düzey güvenlik sağlayan bir fiziksel donanım cüzdanıdır.
Leverage
Kaldıraçlı işlem; aracı kurumların uyguladığı ve müşterinin FOREX (veya crypto piyasası) işlemlerinde, yatırım miktarının üzerinde işlem yapabilmesine olanak sağlayan sistemdir. Kaldıraç, küçük bakiyelerle büyük hacimli işlemler açılmasını sağlayan bir araç olmakla birlikte, içerdiği yüksek risk nedeniyle, işlem yaparken doğru bir risk yönetimi stratejisi geliştirmeyi de zorunlu hale getirir.
Liberty Reserve
Kosta Rika merkezli bir merkezi dijital para ödeme işlemcisidir. Bir para aklama davasında suçlu bulunduktan sonra, ABD hükümeti tarafından kapatılmıştır.
Lightning Network
Aynı adrese gönderilecek ödemelerin tümünü tek bir işlem içinde göndererek hızı artırmayı ve maliyeti düşürmeyi sağlayan ağ sistemidir.
Liquidity
Bir varlığın fiyatta önemli bir harekete neden olmadan alınabilmesi ve satılabilmesidir. Yüksek düzeyde alım satım faaliyetidir. Kolayca satın alınabilen veya satılabilen varlıklar likit varlıklar olarak bilinir.
Litecoin
Scrypt kanıtına dayalı bir altcoindir.
Locktime
Bir işlemin blockchain’de yalnızca belirli bir zamanda veya blokta işlenmesi için bir koşuldur.
M harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Mainnet
Ana ağ. Kendi teknolojisi ve protokolü ile kendi ağını işleten bağımsız bir blockchain.
Margin Call
Marj Çağrısı. Marj ticareti yapan kişiye borç veren, broker veya borsa tarafından yapılan bir “çağrı” dır. Çağrı; takasın kredi riskini karşılamak için gereken minimum limitin altına düştüğünde yapılır. Bu noktada pozisyon otomatik olarak kapatılır.
Margin Trade
Marj Ticareti, işlemlerinize kaldıraç ekleme eylemidir. Marj ticareti yaparken, bir borsada “marjda” kripto para ticareti yapmak için mevcut fonlarınıza karşı borç alırsınız. Başka bir deyişle, satın alma gücünüzü artırmak için borç para alırsınız (genellikle ödünç alınan miktar üzerinden faiz ödersiniz, ancak her zaman değil). kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Market
Piyasa, pazar. “Crypto Market” dendiğinde kripto para piyasası kastedilir.
Market Cap (Market Capitalization)
Piyasa Değeri anlamındadır. Bir kripto para biriminin toplam değeridir. Bir coin’in dolaşımdaki toplam arzının, piyasa fiyatı ile çarpılmasıyla hesaplanır.
Market Order
Borsa üzerinde alınıp satılmak istenen varlığın mevcut piyasa fiyatlarından alınmasını veya satılmasını sağlayan emir
Masternode
Blockzincir’in tam kopyasını, her zaman çalışır durumda, gerçek zamanlı olarak tutan tam düğümlere (full node) verilen isimdir. Bağımsız değildirler ve merkeziyetsiz bir yapı için diğer düğümlerle iletişim halindedirler. Kısaca MN olarak adlandırılırlar.Masternode’ların, işlemlerin gizliliğini arttırma, anında işlem yapma, yönetişim ve oylamaya katılma, bütçe ve hazine sistemini etkinleştirme gibi özel fonksiyonları ve görevleri vardır. Bu fonksiyonlar, masternodların nasıl uygulandığına bağlı olarak bazı kripto paralarda farklılık gösterebilir.
Max Supply
Maksimum Arz. Bir kripto paranın üretilebilecek toplam üst sınırıdır. Bu sayıdan daha fazlasının madenciliğin yapılması veya başka bir yolla üretilmesi söz konusu değildir.
mBTC
Bir bitcoinin binde biridir (0.001 BTC).
Merkle Tree
Merkle ağacı büyük veri yapılarının verimli ve güvenli bir şekilde doğrulanmasını sağlar. Merkle ağaçları, özet listeleri ve özet zincirlerinin genelleştirilmiş halidir. Çok sayıda veri yığınını bir araya getirmenin ve bu veri yığının doğrulanmasının bir yoludur.
MEW (MyEtherWallet)
Ethereum ve ethereum blokchainindeki ERC20 token’larını saklayabileceğiniz ücretsiz, çevrimiçi ve açık kaynaklı popüler kripto cüzdanlardan biridir.
uBTC (MicroBitcoin)
Bir bitcoin’in milyonda biri (0.000001).
Microtransaction
Mikro İşlem. Çok az miktardaki ödemelerin gerçekleşmesine olanak sağlayan işlem türü
Mixing Service
Bitcoinlerinizi başkalarınınkiyle karıştıran, sizin bitcoinlerinizi, sizin gönderdiklerinden farklı yeni girdi ve çıktılarla size geri gönderen hizmettir. Karıştırma hizmeti ( aynı zamanda döner hazne olarak bilinir) sizin gizliliğinizi korur çünkü insanların size belirli bir bitcoin göndermesini engeller. Ayrıca para aklama için kullanılacak bir potansiyele sahiptir.
Mineable
Bir coin için “madenciliği yapılabilir” anlamına gelir.
Miner
Kripto para üreten kişi ya da programlara verilen isim, madenci.
Mining
Elektronik donanımlar kullanılarak, şifrelenmiş blokların çözülmesi ve kripto para üretilmesi işlemidir. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Mining Contract
Kullanıcıların çevrimiçi madencilik kapasitesini kiralayabilecekleri veya yatırım yapabilecekleri, diğer adı bulut madenciliği olan terim.
Mining Pool
Madencilik Havuzu. Birden fazla madencinin, blockchain’deki bir sonraki bloğu bulmak ve rekabet gücü kazanmak için bilgi işlem güçlerini birleştirdiği bir kurulumdur. Madenciler kendilerine ait donanımların gücünü tek bir havuzda birleştirir. Ödüller madencilik havuzuna bağlı olarak farklı anlaşmalara göre ayrılır. Bunun diğer adı da Grup Madenciliğidir.
Mining Reward
Madencilik Ödülü. Kripto para işlemlerinin (transaction/transfer) gerçekleşmesine katkı sağlayan madencilere verilen, genellikle yeni üretilen coin ve işlem komisyonlarının karışımı olarak verilen ücret.
Mining Rig
Madencilik yapmak için birden fazla ünitenin bir araya getirilmesiyle oluşturulan donanımdır.
Minnow
Çok cüzi miktarlarda kripto paraya sahip kişiler.
Mixing Service
Transferler sırasında gizliliği korumak için işlemleri başka işlemlerle karıştırarak yeni girdi ve çıktılar oluşturan servistir.
Mnemonic Phrase
Hatırlatıcı Sözcükler. Kripto para varlıklarına erişmek veya bunları geri yüklemek için sisteme sırayla girilmesi gereken kelime listesidir. Herkesten gizli tutulmalıdır. Genellikle 12-18-24 karakterden oluşur.
Moad
Devasa Düşüş.
Moon – Mooning
Kripto para piyasasında, bir coin’in fiyatının, astronomik seviyelere çıkması anlamında kullanılmaktadır.
Mt. Gox
İlk kripto para borsalarından birinin ismi. Kurucusu Jed McCaleb. 2014 yılında 850.000 BTC’nin kaybolduğu/çalındığı duyurusunun ardından kapatıldı.
Multisig (Multi-sig)
Çoklu imza anlamındadır. Birden fazla şifreleme ve kimlik doğrulama anahtarı kullanılan bir sistemdir.
N ve O harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
Network
Ağ. Zamanın herhangi bir anında blockchain işlemlerindeki bütün node’ları ifade eder.
Nick Szabo
Bitcoin’den önce, onun çalışma yapısına çok benzeyen BitGold’u ve bugün Ethereum ile popüler hâle gelen akıllı sözleşmeleri çok erken dönemde geliştiren yazılımcı ve hukukçu. Kendisinin Satoshi Nakamoto olduğunu iddia edenler mevcut.
No-coiner
Yatırım portföyünde herhangi bir kripto para olmayan ve kripto paraların kesninlikle başarısız olacağına inanan kişiler.
Node
Blokzincir ağını oluşturan düğümlere verilen isimdir. Node’lar blockzinciri kopyasına sahiptirler.
Non-custodial
Kullanıcıların, özel anahtarları üzerinde tam kontrol sahibi oldukları kripto cüzdan ve borsa uygulamaları için kullanılır.
Nonce
Madencilik sırasında hedef hash değerini elde etmek için gereken sayıdır.
O, Ö, P, R, S, Ş, T harfleri ile Başlayan Kripto Para Terimleri
OBO Formasyonu
Yükselişte olan bir trendin sonuna gelinmiş olabileceğini gösteren teknik bir formasyondur. OBO, Omuz-Baş-Omuz formasyonu olarak adlandırılır. 3 tepe noktasından oluşur. Oluşan 2. tepe(baş), solunda(omuz) ve sağında(omuz) kalan tepe noktalarından genellikle daha üst seviyededir. 1.(Sol omuz) 2.(Baş) 3.(Sağ omuz) tepelerinin düzeltmelerinde gerçekleşen dip noktaları düz bir çizgi ile birleştirdiğinizde boyun çizgisini elde edersiniz. Formasyon, bu üç tepenin oluşumu ve boyun çizgisinin aşağı yönlü kırılmasıyla gerçekleşmiş sayılır.
OBV (On Balance Volume)
DOW teorisinin, fiyat hareketinin işlem hacmiyle onaylanması gerektiği varsayımı ile ortaya konularak üretilmiş, hacim temelli bir indikatördür. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Off-Ledger Currency
Blockchain dışında üretilen fakat blockchain üzerinde kullanılan paralar. Örneğin Dolar, Euro gibi para birimleri…
Offline Storage
Kripto para birimlerini internete bağlı olmayan cihazlarda veya sistemlerde saklamak.
On-Ledger Currency
Blockchain üzerinde üretilen ve kullanılan paralar. En bilineni elbette Bitcoin.
OCO (One Cancels The Other Order)
Bir kripto para için aynı anda iki farklı emrin verilmesi durumu. 9000 dolardan BTC alındığını varsayalım; aynı anda hem 8800’e (Stop Loss) hem de 9500’e satış emri girilebilir. İlk önce hangi emir gerçeklkeşirse diğer emir iptal olur.
Online Storage
Çevrimiçi Depolama. İnternete bağlı cihazlar veya sistemlerde kripto paraları saklama (depolama) eylemi. Çevrimiçi depolama, daha fazla kolaylık sağlar ancak hırsızlık riskini artırır.
Opcode
Bir transfer işleminde, alıcının işlem bloğundaki komutun, gerçekleştirilecek işlemi belirten kısmıdır.
Open Source
Açık Kaynak. Dileyen herkesin üzerinde çalışıp değiştirebileceği, katkı sağlayabileceği, ücretsiz bir yazılım türüdür.
Option
Opsiyon. Alıcıya, dayanak bir varlık veya enstrümanı belirli bir fiyattan satın alma veya satma yükümlülüğü getirmeyen ancak yükümlülüğü getirmeyen bir sözleşme. Birincisi sona ermeden önce herhangi bir zamanda kullanılabilecek Amerikan ve Avrupa seçenekleri vardır ve ikincisi sadece sona erme tarihinde kullanılır.
Options Market
Alıcılara belirli bir tarihte veya daha önce belirli bir fiyattan bir kripto para birimi satın alma veya satma seçeneği sunan seçenekler için halka açık bir pazar.
Oracles
Akıllı sözleşmelere veri sağlayarak gerçek dünya ile blockchain’i birbirine bağlayan bilgileri bulan ve doğrulayan sistemler. Bunun en popüler örneklerinden biri Link projesi.
Orphan Block
Blokzincirindeki geçersiz blok parçalarına verilen isimdir. Madenciler aynı anda blok ürettiğinde, belirli bloklar için kullanılan terimdir.
OTC (Over the Counter)
Doğrudan iki taraf arasında yapılan borsa dışı alım satımdır.
Output
Çıktı. Bir transferin nereye gideceğini gösteren adrestir.
Özel Anahtar
Cüzdanınız üzerindeki kripto parayı kullanabilmek için gereken gizli, size özel sayısal anahtardır. Kesinlikle açık olarak paylaşılmaması gerekir.
P harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Pair Parite
İki para biriminin karşılıklı değeri. Bu bir kripto para ile diğeri arasında olabileceği gibi kripto para-itibari para veya altın, gümüş gibi değerli metaller arasında da olabilir. BTC/ETH, LINK/USD, XRP/XAUT gibi…
Paper Wallet
Kripto para birimini depolamanın bir yoludur. Adresleri ve özel anahtarları doğrudan bir kağıda (veya başka bir malzemeye) yazdırarak yapılır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
P2P (Peer to Peer)
Eşler arası demektir. Blokzincirin temelini oluşturan, kişiden kişiye transfer protokolü, dağıtık ağ mimarisi.
Permissioned Ledger
Yalnızca ihtiyaç duyan ya da izin verilen kişi ve kurumların erişebildiği yapı.
Platform
Platform, token’ların “üzerinde çalıştıkları” blockchain yapısını ifade eder (Ethereum, EOS, Waves projeleri platform özelliği gösterir). Ayrıca, kripto para ticareti yapılan borsalar için de “platform” sözcüğü kullanılır.
PMI (Purchasing Manager Index)
Satın Alma Yöneticileri/Müdürleri Endeksi. Şirketlerin satın alma yöneticilerinin, mal ve hizmet satın alma eğilimlerini inceler. Ülkelerin büyüme tahminlerini en iyi şekilde açıklayabilen endekslerden biridir.
PND (Pump and Dump).
Ponzi
Yatırımcılara, kendi paralarından veya sonraki yatırımcıların ödediği paralardan kazanç sağlamayı taahhüt eden sahte bir yatırım operasyonudur.
Pool
İşlem zorluğunun artmasından dolayı madencilerin bir araya gelip işlem güçlerini birleştirmesidir. Bulunan bloktaki ödül, işlem gücüne göre havuzdaki ortaklar arasında bölüştürülür.
Portfolio
Portföy. Bir yatırım şirketi, hedge fonu, finansal kurum veya kişiler tarafından tutulan ve istendiği gibi tasarruf edilen menkul değerler (veya kripto paralar) toplamı.
Pre-mining
Kripto para piyasaya sürülmeden önce kripto para birimi kurucusu veya geliştiricileri tarafından yapılan madencilik işlemidir.
Pre-sale
Ön satış demektir. Kriptoda ise ICO’dan önce fon toplamak için gerçekleştirilen halka açık satış anlamına gelir.
Private Key
Cüzdanınız üzerindeki kripto parayı kullanabilmek için gereken gizli, size özel sayısal anahtardır. Kesinlikle açık olarak paylaşılmaması gerekir.
POS (Proof of Stake)
Blok üretim ve geçerlilik onay mekanizması bloğu üreten makinenin ilgili blokzincir ağı üzerinde sahip olduğu pay ile ilişkilendirilir. PoS algoritmasında, PoW’te olduğu gibi kimse birbiriyle yarışmaz. Miner’ların yerini “doğrulayıcı”lar alır (validators). Doğrulayıcılar Blokzincir’e eklenecek yeni blok’u oluşturur ve transaction’ları içine ekler. Böylelikle transferler Blokzincir’e eklenmiş ve gerçekleşmiş olur.
POW (Proof of work)
Hesaplama gücünün kazma kapasitesine bağlı olduğu sistemdir. Daha önceden belirli özelliklere sahip bir özeti bulmak için madenciler olabilecek her türlü girdiyi deneme yanılma yöntemiyle kontrol ederler.
PoA (Proof-of-Authority)
Otorite, uzman, yetki anlamlarına geliyor. Bu sistemde bloklar kimliği doğrulanmış hesaplarca onaylanır. Böylece daha hızlı işlemler gerçekleşir. İtibara dayalı bir konsensüs mekanizması.
PoB (Proof-of-Burn)
Yanmak, yakmak demek. PoB; Proof of Work sisteminin yüksek enerji tüketimi sorununu çözmeye çalışan alternatif bir konsensüs algoritmasıdır. Projeye ait coin’ler bir daha ulaşılamamak üzere çeşitli adreslere gönderilir. Bu işlemi yapan kullanıcı madencilik yapma ve işlemleri doğrulama hakkı kazanır. Ne kadar çok coin yakılırsa o kadar çok madencilik gücü elde edilir.
PoD (Proof-of-Developer)
Bir kripto para projesinin ardında gerçek bir geliştiricinin (veya geliştiricilerin) olması durumu. Bununla amaç söz konusu projenin scam projelerden ayrışmış olduğunun ispatı.
Protocol
Bir ağdaki etkileşimleri tanımlayan, genellikle fikir birliği, işlem doğrulaması ve bir blockchain’de ağ katılımını içeren kurallar kümesi.
Pseudonymous
Takma ad. Satoshi Nakamoto’nun da takma bir isim olduğu düşünülmekte.
PSP
Ödeme Servis Sağlayıcıdır. PSP çevrimiçi ödeme kabul etmek isteyen tüccarlar için ödeme işleme hizmetleri sunmaktadır.
Public Address
Bir kullanıcının kripto para ödemesi almak için kullandığı adresidir.
Public key : Herkes ile paylaşılan açık bitcoin adresini ifade eder.
Public blockchain
Herkesin erişimine açık bir blockchain türü.
Public Key
Kripto para almak, göndermek ve saklamak için kullanılan cüzdanların açık adresidir.
Public Key Encryption
Birinin görevi şifrelemek diğerinin ise çözmek olan çift anahtarlı şifreleme sistemidir.
Pump
Genellikle bir kripto para birimine büyük miktarlarda yatırım yapan balinaların yönlendirdiği yukarı doğru sert fiyat hareketini ifade etmek için kullanılan bir terimdir.
Pump and Dump
Bir grup borsa yatırımcısının aralarında anlaşarak belirli bir zamanda fiyatı aşağı ya da yukarı çekmek üzere piyasayı manipüle etmeleridir.
Q ve R harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
QR Code
Siyah-beyaz bir desene kodlanmış bilgileri gösteren, makine tarafından okunabilen bir etiket. Kripto para birimleri için, cüzdan adreslerini başkalarıyla kolayca paylaşmak için kullanılır.
Raiden Network
Bitcoin’deki Lightning Network’e benzer şekilde Ethereum ağında; ölçeklenebilir, düşük ücretli ve hızlı ödemeler yapılmasına izin vermesi hedeflenen bir blockchain çözümü.
Rank
Sıra. Kripto paraların, piyasa değerleri baz alınarak konumlandıkları seviye.
Rebase
Özellikle DeFi terimi olarak oldukça popüler olan “rebase” söz konusu token’ın pazar talebine bağlı olarak arzının düzenlenmesi-değiştirilmesi işlemidir. Token’ın nominal fiyatının (piyasa değerine yakın fiyat) zaman içinde istikrarlı bir şekilde hedefine ulaşması hedeflenir. Örneğin 1 ABD dolarına sabitlenmesi istenen bir DeFi token’ının fiyatı artıp azaldığında arzında yapılacak değişiklikler sonucu fiyatın 1 USD’de kalmasının sağlanması rebase’in sonucudur.
REKT(Wreck – Wrecked)
Batmak,zarara girmek. Kripto borsada büyük zararlarda olan kişileri ifade etmek için kullanılır.
Replicated Ledger
Bir kripto para ağındaki tüm katılımcılara dağıtılan dağıtık defterin (distributed ledger) bir kopyası.
Ring Signature
Bir transfer işlemini onaylamak için birden çok imzalayıcının girdilerini ilk (asıl) gönderenin girdisiyle birleştirme yoluyla gizliliği artırmak için geliştirilmiş bir yöntem.
ROI (Return on investment)
Yatırım getirisi anlamına gelir ve ilk yatırımla karşılaştırıldığında ne kadar para kazanıldığını yüzdesel olarak gösterir.
RSI (Relative Strength Index)
Göreceli Güç Endeksi. Fiyat hareketlerine bağlı olarak aşırı alım ve satım durumlarının takibini sağlayan momentum osilatörüdür. Varsayılan periyod değeri 14 tür. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
S harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
Satış Fiyatı.
Satıcının bir varlığa karşı istediği fiyattır. Bkz. Ask (Price)
S&P 500
Standart and Poor’s 500 endeksi, Amerika’da faaliyet gösteren değeri en yüksek 500 şirketin hisse senetlerinden oluşur.
Sell Wall
Satış Duvarı. Satış için fazlaca emrin girildiği yerde oluşan büyük direnç. Grafikte gösterimi duvarlara benzer.
SATS (Satoshi Nakamoto)
Bitcoin’in yaratıcısı Satoshi Nakamoto’nun kısaltmasından gelir. 0.00000001 BTC = 1 Satoshi (Sats) en küçük bitcoin birimidir. Bitcoin’in yüz milyonda biridir.
Satoshi Nakamoto
Bitcoin’in yaratıcısı olan kişi veya kişilerce kullanılan takma ad.
Scamcoin
Dolandırıcılık amacıyla çıkarılmış altcoin’dir. Scamcoinler genellikle sahte veya kopya projelerle, hiçbir temel fikir ya da amaç taşımaksızın bu işle ilgilenen kişilerin yatırımlarını toplayıp piyasadan çekilme niyetiyle ortaya çıkarlar.
Scrypt
ASIC madencilere karşı avantaj sunarken, CPU ve GPU ile madencilik yapanlara avantaj sağlayacak şekilde tasarlanmış SHA-256 çalışma sisteminin alternatif bir kanıtıdır.
Second-Layer Solutions
Özellikle mikro işlemler veya diğer eylemler için ölçeklenebilirlik ve verimliliği artırmak amacıyla geliştirilmiş bir ikinci katman çözümüdür. Örn. Lightning Network
SEC (Securities and Exchange Commission)
Amerika Birleşik Devletleri Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu. Komisyon, federal menkul kıymet yasalarını uygulamak, menkul kıymet kurallarını önermek ve menkul kıymetler endüstrisini, ülkenin hisse senedi ve opsiyon borsalarını ve Amerika Birleşik Devletleri’ndeki elektronik menkul kıymet piyasaları dahil olmak üzere diğer faaliyet ve kuruluşları düzenlemekten sorumludur.
Seed
Bazı kripto para cüzdanlarına erişim sağlanmasına olanak tanıyan, 12-18-24 kelimeden oluşabilen, kişiye özel kelime gruplarıdır. Olası bir problem durumunda cüzdana erişim için “seed” denen kelime grubu ile giriş yapılır ve dolayısıyla “seed”in kaybedilmemesi gerek.
SegWit (Segregated Witness)
Ayrılmış Tanık. Blockchain ağlarındaki ölçeklenebilirlik problemini çözmek için geliştirilmiş bir güncellemedir.
Selfish Mining
Bir madencinin blok zincirinde yeni bir blok bulması ve bu bilgileri ağ ile paylaşmamasına denir. Bunun nedeni, diğer madenciler, hesaplama güçlerini eski bir blokta kullanırken ve bencil madencinin yeni blokta madenciliğe başlamasıdır.
SHA-256 (Secure Hash Algorithm)
Bitcoin işlemlerinde kullanılan bu protokol sayısal imza standardında kullanılmak üzere tasarlanmış bir şifreleme algoritmasıdır. Algoritmaların hızlı çalışması için verinin kendisi değil özeti imzalanır.
Sharding
Blok zincirleri için bir ölçeklendirme çözümüdür. Bir blockchain ağındaki her düğüm tipik olarak blockchain’in tam bir kopyasını barındırır. Sharding’de ise, genel ağ performansını ve konsensusu hızlandırmak için düğümlerin tüm blok zincirinin “kısmi kopyalarına” sahip olmasına izin veren bir yöntemdir.
Shilling
Bir koinin reklamını yaparak tavsiye vermek.
Shitcoin
Bir problemi çözme amacı ve kullanım durumu olmayan kripto paralar
Short
Açığa satış olarak da bilinir. Yatırımcıların sahip olmadığı bir varlığı sattıkları bir kavramdır. Marjin işlemlerde sıkça kullanılır.
Sidechain (Side Chain)
Yan Zincir. Birincil blockchain’e paralel olarak çalışan bir tür ölçeklenebilirlik artırma teknolojisidir.
Sig (Signature)
İmza. Şifrelenmiş kimlik doğrulama anahtarıdır. Transfer işlemlerinin belirli bir yerden geldiğini kanıtlamak için özel ve açık anahtarın bir arada çıkarılmasıyla oluşturulan dijital özettir.
Silk Road
Dark web’de var olmuş, FBI tarafından kapatılmış çevrimiçi bir karaborsa. İşlemler için bitcoin kabul etmişti.
Sıfır Bilgi İspatı
Blockchain ağına dahil olan tarafların işlem ayrıntılarının hiçbirini görmeden onlara onay vermesine imkan tanıyan, ekstra güvenlik sağlayan bir protokol. Bildiğiniz bilgiyi bir başkasına, bilgiyi ona vermeden ispat etme yöntemi.
Smart Cotract
Akıllı Sözleşme. Ethereum blok zincirine dağıtılan paranın nasıl aktığı ile doğrudan etkileşime giren bir kod anlamına gelir. Basit bir ifadeyle, normal bir işlem A’dan B’ye para göndermenize izin verir. Akıllı sözleşmeler, C’nin gerçekleşmesi koşuluyla A’dan B’ye para göndermenizi sağlar.
Sockpuppet
Kukla. İnternette aldatma amacıyla kullanılan çevrimiçi bir kimliktir.
Softcap (Soft Cap)
Bir ICO sürecinde toplanmak istenen minimum yatırım miktarıdır. Soft Cap’e ulaşılamama durumlarında proje iptal edilebiliyor.
Softfork (Soft Fork)
Bir blokzincirde daha önce geçerli olan blok veya işlemlerin yapılan güncellemeyle birlikte artık geçersiz hâle getirildiği bir yükseltmedir (upgrade).
Soğuk Cüzdan/Depo
İnternete bağlanmadan, kripto paraları çevrimdışı saklamak için kullanılan elektronik cüzdanlardır.
Solidity
Ethereum Blockchainin’de akıllı sözleşmeleri yazmak için kullanılan programlama dili.
Spot Market
Kripto paraların anlık olarak alınıp satıldığı piyasalardır.
Spot Valör
Mali piyasalarda gerçekleştirilen bir işleme bağlı ödemelerin, işlemin yapıldığı günü takip eden iki iş günü sonrasında gerçekleştirilmesidir. Spot valörle yapılan bir işlem, örneğin pazartesi günü gerçekleşmiş ise ödemeler çarşamba günü yapılır. Diğer bir deyişle spot valör, paranın kullanıma hazır olacağı tarihi ifade eder. İşlem tarihi ile kullanım tarihi arasındaki fark, mesajların hazırlanması, kontrollerin yapılması, fonların temini gibi işlemlerin belirli bir zaman gerektirmesindendir.
Spread
Makas. Alış ve satış fiyatı arasındaki fark. Bu aslında bir alıcının bir kripto para birimi için ödemek istediği en yüksek fiyat ile satıcının satmak istediği en düşük fiyat arasındaki farktır.
SPV
Tüm blok zincirini indirmek yerine sadece blok başlıklarını kullanarak basitleştirilmiş ödeme doğrulama özelliğidir.
SPV Client (Simplified Payment Verification Client)
SPV İstemcisi, Basitleştirilmiş Ödeme Doğrulama İstemcisi anlamına gelir. İlgili blok zincirinin yalnızca bir bölümünü indiren bir istemcidir.
Stable Coin
Genellikle gümüş, altın veya ABD doları ( fiat para birimi) gibi sabit bir varlığa sabitlenmiş kripto para birimidir. Küresel olan, ancak merkez bankasına bağlı olmayan ve diğer kripto paralardan daha düşük oynaklığa sahip bir para birimidir. Örnek: Tether, MakerDAO, TrueUSD
StakingProof of Stake
Algoritmalı bir projenin blockchain ağını desteklemek için projeye ait coin’leri “satmadan” bir kripto para cüzdanında tutma sürecidir ve karşılığında belli miktarlarda ödül kazanılır.
Stale
Çözümü bulunmuş bir bloğun başka bir madenci tarafından tekrar bulunması durumudur. Stale blok çıkaran madenciler o blok için ödeme alamazlar.
Stale Block
Çözümü bulunmuş bir bloğun başka bir madenci tarafından tekrar bulunması durumudur. Stale blok çıkaran madenciler o blok için ödeme alamazlar.
State Channel
Ölçeklenebilirlik, düşük maliyet, yüksek hız, mahremiyet ve başka blockchain entegrasyonu hedefleri ile işlemlerin bir kısmının zincir dışına taşınarak sonuçlarının blockchain’e yansıtılmasını ifade eden ikinci katman ölçeklendirme çözümü.
Stop Loss
Daha büyük düşüşler yaşanabileceğini ön görerek, kaybı durdurmak amaçlı konulan satış emri.
Swap (Takas)İki tarafın bir varlık veya yükümlülüğe bağlı olan nakit akışını aralarında değiştirdikleri işlemdir. Örneğin on yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak dalgalı faizli borca sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır.
Symbol
Sembol. Kripto paralar için kullanılan kısaltmalardır. Örn. Bitcoin’in sembolü BTC’dir. Az da olsa XBT kullanımı da mevcuttur.
T harfi ile başlayan Kripto Para Terimleri
TA (Technical Analysis)
Teknik Analiz
Taint
Transfer hareketlerinin incelenerek iki adres arasındaki yakınlığın araştırılmasıdır. Genellikle çalıntı hesapların incelenmesinde kullanılan yöntemdir.
TangleI
OTA projesi tarafından geliştirilen bir blockchain alternatifidir.
Technical Analysis
Teknik Analiz. Geçmiş fiyat hareketlerinin, istatistiki veriler ışığında yüksek olasılıkla gerçekleşmesi beklenen hareketin tespit edilmesi, her türlü olasılığa karşı da doğru oyun planının kurgulanması için yapılan matematiksel çalışmadır.
Th/s (Terahashes See)
Madencilikteki en yüksek üretim gücü değeridir.
Testnet
Yazılım projelerinin test edilmesi amacıyla kurulan blokzincirlerdir. Burada yapılan transferlerin maddi değeri yoktur.
The Flippening
Piyasa değeri bakımından Ethereum’un Bitcoin’i geçmesi ve en değerli kripto para olması durumu.
TLT (Think Long Term)
Uzun vadeli düşün demektir. Kısaltması
This is GentlemenGüzel şeyleri ifade etmek için kullanılan bir sözdür, “this is it, gentlemen”‘ın yazım hatasına uğramış şeklidir.
Ticker
Her bir kripto para için belirlenmiş kısaltma, sembol.
Timelock
Bir işlemin blockchain’de yalnızca belirli bir zamanda veya blokta işlenmesi için bir koşuldur.
Timestamp
Tarih, Zaman Damgası demek. Belirli bir işlemin ne zaman gerçekleştiğine ilişkin, genellikle günün ve saatin olduğu ve bir saniyenin kesirlerine kadar doğru olan bir tanımlama şekli.
To the Moon
Ay’a çıkar anlamındaki tabir. Düşük seviyelerde işlem gören bir kripto paranın yükseleceğine inanılarak söylenen bir slogandır.
TOBO Formasyonu
Düşüşte olan bir trendin sonuna gelinmiş olabileceğini gösteren teknik bir formasyondur. Ters omuz baş omuz (tobo) formasyonu olarak adlandırılır. 3 dip noktasından oluşur. Oluşan 2. dip(baş), solunda(omuz) ve sağında(omuz) kalan dip noktalardan genellikle daha dip seviyededir. 1.(Sol omuz) 2.(Baş) 3.(Sağ omuz) diplerinin yukarı düzeltmelerinde gerçekleşen tepe seviyelerini düz bir çizgi ile birleştirdiğinizde boyun çizgisini elde edersiniz. Formasyon, bu üç dip noktasının oluşumu ve boyun çizgisinin yukarı yönlü kırılmasıyla gerçekleşmiş sayılır.
Token
Belirli bir platformda belirli bir amaç için üretilen ve dağıtılan bir varlığı temsil eden araç veya değerlerdir. Ethereum’un akıllı kontratlarında üretilen projeler örnek olarak verilebilir. ICO’lara yatırım yapanlara karşılık olarak dağıtılır ve sadece üretildikleri yapı üzerinde kullanılabilirler. Bu yönüyle koinlerden ayrılırlar. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Token Generation Event
Token, genellikle merkezi olmayan bir uygulamaya (dapp) bağlı bir blockchain üzerindeki yardımcı bir programın veya varlığın dijital temsilidir. Bu tokenların piyasaya sürüldüğü zamana token oluşturma etkinliği denir.
Tokenize
Gerçek dünya varlıklarının “token” adı verilen bir dijital değere dönüştüğü süreçtir. Bknz. Token
Tokenless Ledgerİşletilmesi için kripto para birimi gerektirmeyen dağıtılmış defter anlamına gelir. Bu tip blok zincirlerde, ağı destekleyen madenciler genellikle ödül / ödeme almazlar.
TOR (Term of reference)
Çevrimiçi kimliklerini gizlemek isteyen insanlar tarafından kullanılan anonim bir yönetim protokolüdür.
TOR (The Onion Router)
Anonim iletişim sağlamak için kullanılan ücretsiz bir yazılımdır. Adı, orijinal yazılım projesi olan “”‘ın baş harflerinden türetilmiştir. Kullanıcıların konumunu ve kullanımını gizlemek için bir gönüllü röle ağından oluşur.
Total Supply
Toplam Arz demek. Halihazırda dolaşımda olanlar ve ilâveten üretilmiş ancak piyasaya sürülmemiş kripto paraların toplamıdır. Toplam arz, mevcut kripto para sayısıdır fakat hepsi dolaşıma girmemiştir. Rezerve edilme, kilitli tutma veya fiyatını etkilememek gibi nedenlerle satılmamış olabilirler.
Trade Volume
İşlem Hacmi demek. Bir kripto paranın -genellikle- son 24 saat içinde işlem gören miktarıdır.
TX (Transaction Block)
Bir blockchain üzerinde gerçekleştirilen kripto para transferleridir.
Transaction Fee
Kripto para transferlerinde işlemlerin güvenilir bir şekilde karşı tarafa aktarılmasını sağlayan madenciye ödenen işlem ücretine verilen isimdir.
Trezor
Bitcoin ve altcoin’leri depolama, ödeme alıp gönderme gibi özellikleri olan, üst düzey güvenlik sağlayan bir fiziksel donanım cüzdanıdır.
Trustless
Herhangi bir katılımcının gerçekleştirmek istediği işlemler için başka bir katılımcıya güvenmesini gerektirmeyen bir blockchain özelliği.
Tumbler (Mixing service)
Transferler sırasında gizliliği korumak için işlemleri başka işlemlerle karıştırarak yeni girdi ve çıktılar oluşturan servistir.
Derivative Products
Türev Ürünler. Getirisi başka bir kıymetin getirisine bağlanmış, diğer bir deyişle başka bir kıymetin getirisinden türetilmiş mali araçlardır. Futures ve opsiyon sözleşmeleri bu araçlara örnektir. Bu tür araçlar, döviz, faiz, altın gibi her türlü ürün üzerinden türetilebilir. Böyle bir durumda, örneğin döviz üzerine yazılan bir opsiyon kontratında, opsiyon kontratının getirisi üzerinden türetildiği dövizin piyasadaki hareketine bağlı olacaktır.
Turing-Complete
Bir makinenin diğer herhangi bir programlanabilir bilgisayarın yapabileceği hesaplamaları yapabilmesi anlamına gelir. Örnek; Ethereum Sanal Makinesi (EVM).
U ve W harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
uBTC
Bir Bitcoin’in bir milyonda biridir.(0.000001 BTC)
Unconfirmed transaction
Blockchain’de doğrulanması teyit edilmemiş transfer işlemi. Bir işlemin blockchain’e eklenmemesi durumu.
Unpermissioned LedgerPublic blockchain
Herkesin erişimine açık bir blockchain türü.
UTXO (Unspent Transaction Output)
Harcanmamış olan ve yeni işlemler için girdi olarak kullanılabilen bir blockchain işleminin çıktısı.
Validator
Doğrulayıcı demek. Proof of Stake algoritmalı sistemlerde blok işlemlerini onaylayan katılımcı.
Valör
Üzerinde anlaşma sağlanan bir işlemin, fiilen yerine getirileceği örneğin, karşılıklı olarak hesaplara alacak ve borç kaydedileceği tarihtir. Benzer şekilde bir fonun, örneğin mevduatın sahibi tarafından fiilen kullanılabileceği tarihi ifade eder.
Vanity Address
Özel plakalarda olduğu gibi özel bir metin ile başlayan bitcoin adresidir.
Venture Capital
Yüksek büyüme potansiyeline sahip olduğu düşünülen küçük, erken aşamadaki şirketlere fon sağlamak için verilen bir tür özel sermaye.
Virgin Bitcoin
Ham, işlenmemiş Bitcoin’e verilen isimdir.
Vitalik Buterin
Ethereum projesinin en tanınan kurucularından biri.
Volatil
Piyasanın aşırı dalgalanmaya müsait olması durumudur. Kripto piyasaları volatil piyasalardır.
Volatility
Fiyatlarda görülen dalgalanmalardır. Çok hareketli olması yatırım için riskli olduğu anlamına gelir.
Volume
İşlem hacmi demektir. Son 24 saat veya belirlenmiş diğer süreler boyunca işlem gören kripto para miktarıdır.
Wallet
Kripto paraları kullanmak veya depolamak için kullanılan, gizli anahtarlarınızı saklayan cüzdanlardır. Kağıt, yazılım (masaüstü, çevrimiçi) ve donanım tipleri vardır. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Wash Trade
Yatırımcının bir kripto parayı aynı anda satarak ve tekrar satın alarak piyasada yapay hacim yarattığı bir manipülasyon çeşidi.
Watchlist
Bazı borsa ve diğer web sitelerinde, kullanıcıların istedikleri kripto paraları seçerek takip etmelerini sağlayan bir özellik.
Weak Hands
Zayıf Eller. Fiyatlar düşme belirtisi gösterdiğinde panik satışı yapma eğilimi olan yatırımcılar.
Wei
Ether’in en küçük birimidir. 1 Ether = 1.000.000.000.000.000.000 Wei
Whale
Balina, büyük yatırımcı. Elinde yüksek meblağ bulunan kişiler bu avantajlarını marketi en çok kar edebileceği şekilde manipüle etmek için kullanır.
Whitelist
Bir ICO’nun ön satışında yer almak ve satın alım gerçekleştirmek isteyenlerin bulunduğu liste.
Whitepaper
Kripto para birimleri için proje tanıtım kitapçığı. Teknik dökümanda normalde projenin oldukça ayrıntılı bir açıklaması, proje ekibi üyeleri hakkında detaylar, yol haritası, zaman çizelgesi, tokenomi ile ilgili detaylar ve daha fazlası bulunur. kriptoda sözlük Detaylı Bilgi
Withdraw
Para çekmek. Herhangi bir kripto parayı ilgili borsadaki hesabınızdan çıkarmak, aktarmak.
Withdrawal Fee
Para çekme ücreti. Kripto para çekme işlemleri için alınan ücret. Borsadan borsaya göre değişebilir.
Y ve Z harfleri ile başlayan Kripto Para Terimleri
YABC (Yet Another Bitcoin Company)
Yine Bir Bitcoin Şirketi. Bu, şirkette gerçekten özel bir şey olmadığını, sadece Bitcoin’in yarattığı havadan faydalanmak isteyen anlamındadır.
Yield Farming
DeFi platformları üzerinde kriptopara yatırımı yaparak sabit veya değişken faiz kazancı elde etmektir. Sadece bir kriptopara alımı yapıp tutmak yield farming amlamına gelmez. Bu kriptoparayı DeFi platformlarındaki likidite havuzlarına bağlayarak gelir elde etmeniz veya faiz karşılığı borç verme platformlarında değerlendirmeniz anlamına da gelmektedir. Kaynak: @stratrade_
YTD
Yatırım Tavsiyesi Değildir
YTD (Year To Date)
Yılbaşından bugüne kadar
Zero Confirmation Transaction
Sıfır onay işlemi, henüz blockchain’de kaydedilmemiş ve doğrulanmamış işlem demektir.
Zero Knowledge Proof
Blockchain ağına dahil olan tarafların işlem ayrıntılarının hiçbirini görmeden onlara onay vermesine imkan tanıyan, ekstra güvenlik sağlayan bir protokol. Bildiğiniz bilgiyi bir başkasına, bilgiyi ona vermeden ispat etme yöntemi.
Zerocoin
Kripto para işlemlerini anonim olarak yapmak için oluşturulmuş protokoldür.
Zhoutonged
Zhoutonged ismi Bitcoinica’nın yaratıcısı olan Zhou Tong adlı bir adamdan geliyor. Bitcoinica, artık var olmayan bir marj ticaret platformudur. “Zhoutonged olmak” tüm paranızı kaybetmek anlamına gelmektedir
Okuyucularımıza önemli bir not: Lütfen eksi bulduğunuz ve eklenmesini istediğiniz terimleri bize bildiriniz. Sözcük teyid işleminin ardından hhemen ekleyelim