DeFi hareketinin öncülerinden Maker DAO hakkında bilmeniz gerekenler
DeFi (Decentralized Finance) hareketinin öncülerinden Maker DAO hakkında bir şeyler öğrenmek için öncelikle DAO kavramından başlamanız gerekebilir
Haberde Ne Var?
Decentralized Autonomous Organization (DAO) nedir?
Merkezi Bulunmayan Özerk Organizasyon anlamına gelen DAO, belirli bir merkezden yönetilmeyen, bağımsız organizasyon ya da yapılara verilen isimdir. Burada kararlar yazılı kodlar veya üyelerin internet bağlantısı aracılığıyla kullandıkları oylar ile alınır.
Blockchain teknolojisi ile birlikte DAO yapılarının günlük hayatta kullanımının önü açılmış oldu.
Blockchain teknolojisinin herkes tarafından görüntülenebilen ve eşzamanlı kayıtları birçok node üzerinde tutan dijital cüzdan özelliği ile internet bağlantısı olan herkes blockchaine işlemleri takip edebiliyor. Timestamping gibi blockchain’de iki kere harcama gibi vb. kötü niyetli işlemlerin önüne geçebilme özelliği sayesinde güven sorunu ortadan kaldırılmış oluyor. İşte bu noktada Merkezden Yönetilmeyen Finans anlamına gelen DeFi (Decentralized daha uygulanabilir bir sektör haline gelmiş oluyori.
Maker DAO ne demektir?
Ethereum üzerinde çalışan bir smart contract yazma platformu olan Maker DAO ise merkezi bulunmayan; kararları yazılım tarafından ya da katılımcı oyları ile belirlenen Decentralized Autonomous Organization (DAO) sistemidir. Maker DAO ile Ethereum platformu üzerinde işleyişin önceden yazılan kodlar ile planlandığı, belirli koşullar sağlandığında otomatik olarak yürütülen ve blockchain’de çalışan bilgisayar programları olan akıllı kontrat ile yazılabiliyor. Bu sayede bir sistem oluşturulup kontrol yazılıma bırakılıyor.
Özetlemek gerekirse DeFi-Decentralized Finance (Dağıtık Finans)hareketinin öncülerinden olan MakerDAO Blockchain ile tamamen kendi kendine çalışan yeni bir borçlandırma mekanizması sunuyor. MakerDAO kişilerin ellerinde duran kripto paraları teminat verip bu teminat karşılığı sistemin parası olan Dai’yi yaratmalarına olanak veren bir dağıtık bir sistem olup bunu yapmak için Ethereum üzerinde kurulu akıllı kontratları kullanılıyor.
DAPP nedir?
Ethereum gibi blockchainlerde akıllı sözleşme yazabilme özelliği, yazılımcıların kripto para gönderip almaktan daha fonksiyonel sistemleri oluşturmasını sağlıyor. Bu programlar geleneksel sistem uygulamalarının merkezden yönetilmelerinin aksine merkeziyetsiz uygulama olarak adlandırılıyor DAPP ile sağlanıyor
DAI nedir?
Maker platformunun sabit değerli kripto parası DAI olarak adlandırılıyor ve Amerikan dolarına sabitlenmiştir. 1 DAI değeri 1 USD olarak sabitlenmiştir. DAI kripto para teminatları ile oluşturulmuştur.
MakerDAO ile DAI ilişkisi nasıldır?
Maker bir smart contract platformu MakerDAO olarak görevini yerine getiriyor. Maker, DAI değerini 1$’a sabitlemek için MakerDAO’nun kripto parası olan MKR üretip veya sistemden çıkarıp talebe karşı arz dengesi kurmuş olur. Maker ayrıca çözüm geliştiren ekibe fon kaynağı oluşturyor ki, çok geçmeden DAI Foundation kurulacağı için Maker’dan daha bağımsız bir DAI yapısı ortay açıkmış olacaktır.
DAI Nasıl çalışıyor?
Diyelim ki elinizdeki kripto para olan Ethereum (ETH)’yi teminat olarak gösterdiniz. Bir bakıma sitemde ETH varlığınızı kilitliyorsunuz. Gönderdiğiniz her 150 birim para için 100 birime kadar Dai yaratabiliyorsunuz. Sonrasında bu DAI’yi istediğiniz noktadaki borsada bire bire yakın bir değerden ABD Doları’na çeviriyor ve kullanıyorsunuz. Tabi ki bu para için belirli bir aracılık bir maliyeti ödüyorsunuz, sonrasında ise dilediğiniz noktada tekrar DAI satın alarak yok ediyor ve ETH varlığınıza geri kavuşuyorsunuz.
DAI kulanmanın avantajları var mıdır?
Farz edelim ki acil paraya ihtiyacınız var ve paramızı ETH’ye yatırdık ETH’nin yükseleceğini düşünüyor veya farklı bir nedenle ETH varlığımızdan ayrılmak istemiyorsak bu sistemi kullanarak hem nakit ihtiyacımızı karşılayabilir hemde ETH’lerimizin getireceği kardan yararlanmamız mümkün.
Ethereum tokenleri DAI ile MKR arasındaki fark nedir?
Ethereum tokenı olan MKR, işlem ücretleri ödeme aracı olmanın yanı sıra (ERC20) sisteminde oy verilmesi için kullanılıyor. Maker burada sabit bir kripto para projesi olmakla birlikte ciddi bir kodlama zahmeti yerine basit tuşlamalarla gerçekleşiyor DAI, maker platformunun sabit değerli kripto parasıdır. İşte burada MakerDAO, Ethereum blockchaini üzerinde yazılacak smart contractlar için bir platform oluşturur ve CDP gibi özelliklerle DAI kripto parasını destekleyip sabit değerde durmasını sağlar.
DAI ve SAI ilişkisi nasıldır?
DAI, 18 Ekim 2019’da piyasaya çıktı. Bu tarihten öncesine SAI deniyor. Multi Collateral Dai (DAI)’nin ortaya çıkmasından önce, sabit değerli kripto para DAI’ı üretmek için sadece Ether (ETH) teminatı yapılabiliyordu ki işte bu yüzden o eski sistemin adı Single Collateral Dai (SAI) idi
MakerDAO başarılı oldu mu?
MakerDAO tamamen otomatik bir sistem olup arada herhangi bir aracı veya karmaşık anlaşmalar, evraklar veyahut imzalar yerine tamamen kodlanmış makineler aracılığıyla işleyen bir sistemdir. Kişi teminatını koyuyor, paranızı alıyor. Teminatı %150’nin altına düşerse de ETH’si bozduruluyor ve kredi borcunun üzerindeki teminatın hesabına yatıyor. Bu nedenle sistemin en önemli avantajlarından birisi kredi vermenin getirdiği kâğıt ve bürokrasi masrafından kurtulmaktır. Bu haliyle şu ana kadar iyi gittiklerini söylenebilir. Ama bu, ileride de iyi gideceği anlamına gelmeyebilir. ETH’nin birden %40 değer kaybetmesi durumunda 100 birimlik teminatlar 60 birime düşebilir ve sistem bu ETH’leri satana kadar borç miktarının altına bile düşebilir.
MakerDAO’nun geleceği nedir?
Kısa sürede kat ettiği aşama ile MakerDAO büyük bir potansiyel gösteriyor. Büyümesi sürerken bir takım sıkıntılar atlatabilir ama merkezibir aracıya ihtiyaç duymadan finans dünyasının farklı bir alanında gösterdiği başarı dikkat çekicidir.
